Uppáhalds orð erlendra nema á íslensku

Þýðing: Lilja Ragnheiður Einarsdóttir

Við Háskóla Íslands stundar nám fjölbreyttur hópur nemenda sem margir hverjir hafa ekki íslensku að móðurmáli. Þó að íslenska sé talin sérstaklega erfið að tileinka sér, verður þetta auðveldara eftir því sem man umgengst tungumálið meira. Hér að neðan má sjá nokkur uppáhalds orð eða orðatiltæki þeirra sem hafa íslensku ekki að móðurmáli.

“Mér þykir vænt um, væri jafnvel hægt að segja að ég sé heillað, af orðinu leiðinlegt vegna þess að það getur þýtt bæði ‘boring, tedious, dull’ en líka sorglegt. Mér fannst þetta skrítin samsetning, að tengja sama orðið við það þegar þér leiðist einhver saga og þú nennir ekki að hlusta á hana við það að eitthvað slæmt eða sorglegt hafi gerst; að svarið í báðum aðstæðum gæti verið “þetta er leiðinlegt.”

“Uppáhalds bókstafurinn minn er þ af því að mér finnst svo gaman að skrifa hann. Uppáhalds staðurinn minn á Íslandi er Látrabjarg vegna þess að þar eru lundar en það er erfitt að velja uppáhalds orð. Kannski nótt af því að það er fallegt millinafn eða rós af sömu ástæðu. Kannski líka útvarp vegna þess að hljómar ekkert eins og ‘radio.’ Mér finnst það frábært við íslensku.”

“Fyrsta orð sem mér dettur í hug er ástfanginn. Ástfanginn vegna þess að ást er í raun fangavist ef hún er ekki gagnkvæm þá býrðu eitt í einangrun.”

“Ég elska orðið mjúk vegna þess að áður en ég vissi hvað það þýddi fékk ég bara á tilfinninguna að það hefði eitthvað með mýkt að gera miðað við hvernig kennarinn bar það fram.”

“Gluggaveður! Þetta er svo einstaklega íslenskt hugtak.”

“Sólstafir, af því að það er ekki til á frönsku og mér finnst það hreyfa við mér.”

“Dalalæða, það er þokufoss sem er bara svo töff.”

“Skeið þýðir skeið, en skæð þýðir eitthvað sem er skætt. Skeiðar eru skæðar, passið ykkur!”

“Nesti. Með fyrstu íslensku orðum sem ég lærði, það er stutt og auðvelt að muna fyrir útlendinga og hljómar miklu betur en ‘packed lunch.’”

“Hjúkrunarfræðingur var fyrsti tungubrjótur sem ég lærði og hefur verið í uppáhaldi hjá mér síðan þá.”

“Uppáhalds orðið mitt er kúra af því að það er svo huggulegt að bera það fram og ég elska að kúra.”

“Skriðdreki. Þetta er eins og eitthvað í Íslendingasögunum, skringilega krúttlegt en líka hrikalegt.”

“Kjúklingur, það hljómar krúttlega og er fyndið.”

“Yrðlingur, sem er ungur refur. Það er erfitt að bera það fram, sérstaklega r-ð-l brúin, en þetta er orðið sem hljómar fallegast fyrir mér.”

Sumir nemendur lögðu áherslu á hvernig íslenska orðið hafði áhrif á skynfæri þeirra, hvort sem það var hvernig það hljómaði eða hvernig það veltur á tungunni. Aðrir höfðu meiri áhuga á merkingu orðanna og hvað tilvera þeirra væri einstök, sérstaklega ef það vantaði á þeirra móðurmáli. Tungumál er heillandi hluti tilverunnar og við höfum öll okkar sérstaka samband við það.